پارچه شیفون به دلیل ظاهر زیبا، دراپ و کیفیت آن، بدون شک یکی از محبوب ترین پارچه های خیاطی به شمار می رود. این پارچه یک پارچه دیافان (پارچه های تقریباً شفاف، نازک و سبک) با احساس کرپ مانند و لطیف و دارای دراپ زیباست. این پارچه را می توان از پنبه، ابریشم، ابریشم مصنوعی یا الیاف مصنوعی ساخت.

ویژگی های پارچه شیفون به عنوان مناسب برای خیاطی

شیفون پارچه ای سبک است

برای دوخت لباس، ویژگیِ سبک بودنِ پارچه قطعاً یک مزیت به شمار می رود؛ زیرا یک طراح لباس می تواند بدون اضافه کردن وزن به لباس خود، به آن حجم بدهد. حتی مانتوهای بلند که مقدار زیادی پارچه می برند، اگر با این نوع پارچه شیفون دوخته شوند، خیلی احساس سنگینی نخواهند داشت. در واقع پارچه ابریشمی برای مدل های لباس چند لایه، عالی است. پف ها و چین های لباس در انواع پارچه شیفون، سبک، نرم و لطیف به نظر خواهند رسید.

پارچۀ ابریشمی نخی به دلیل ماهیت سبکش، پارچه‌ ای عالی برای لباس ‌های تابستانی مانند لباس شب و لباس مهمانی به جای پارچه ‌های سنگین تر است. محبوب ترین لباس های دوخته شده از شیفون عبارت اند از روسری، لباس مجلسی، بلوز، لباس زیر، لباس زیر زنانه و لباس زیر اسلیپ.

پارچه شیفون تا حدودی شفاف (بدن نما) است

این ویژگی شفاف بودن پارچه، آن را برای دوخت روپوش های لباس ‌های عروس/مهمانی مناسب می ‌سازد. هنگامی که روی پارچه ساتن و سایر پارچه ها از شیفون استفاده می شود، ماهیت شفاف بودنِ پارچه یک لایه براق بر روی لایه داخلی لباس ایجاد می کند. همچنین برای ایجاد آستین های بلند و کوتاهِ سبک و شفاف روی سایر لباس ها مناسب است.

شیفون کمی زبر است؛ اما نرم به نظر می رسد

شیفون به دلیل نحوۀ بافته شدن آن با نخ های تابیده شده، شبیه به پارچه توری است؛ به همین دلیل وقتی سطح پارچه را لمس می کنید، ممکن است ابریشم مانند و نرم نباشد. پارچه حالتی چروکیده دارد؛ اما باز هم هنگام لمس کردن نرم است. شیفونی که ابریشم مصنوعی و ابریشم اصل ساخته شده باشد، بسیار نرم و لطیف خواهد بود.

شیفون لطیف است و ایست شُلی دارد

پارچه شیفون با یک بافت ساده و شُل ساخته می شود و کیفیت حاصل از نوع دوخت این پارچه یک مزیت قطعی به شمار می رود؛ زیرا پارچه زیاد به بدن نمی چسبد؛ اما طوری که روی بدنه می افتد، ظاهر خوبی دارد. حتی زمانی که شیفون از نخ های متالیک بافته شده باشد، همچنان به زیبایی به سمت پایین می افتد و نمای خاص خودش را دارد.

به عنوان یک طراح لباس، شما می ‌توانید با پارچه شیفون لباس‌ های خواب یا لباس‌ های مجلسی گشاد و راحت را با دامن ‌های آزاد، آستین‌ های بلند و گشاد و پفدار طراحی کنید. این ویژگی ها، زمانی که با پارچه شیفون ساخته می شوند، به دلیل ماهیت شل و لطیف آن، بسیار عالی و زیبا به نظر می رسند. روکش لبه کاهویی (لبه های پفدار و چین خورده) یا سجاف های رول شده در قسمت لبه‌ ها نیز روی لباس‌ های شیفونی زیبا به نظر می ‌رسند.

پارچه شیفون نازک است و بافتِ شلی دارد

این نوع پارچه، شل بافته شده (نوعی بافت مربعی که ظاهری توری ایجاد می کند) و کاملاً نازک است؛ بنابراین، زمانی که لباس ‌هایی را با این پارچه طراحی می کنید، به فکر طراحی آستر هم باشید تا هم ساختار خود را حفظ کنند و هم در صورت  نیاز، بدن نما نباشند؛ همچنین، به دلیل بافت خاص آن، احتمال جدا شدن کوک ها (در اصطلاح لغزش درز) وجود دارد؛ بنابراین آستر می تواند به محکم نگه داشتن درز در این پارچه ظریف کمک کند. نخ کش شدن و جمع شدن پارچه از دیگر علل معمول برای شیفون هستند.  به دلیل ماهیت این پارچه، نمی توانید با آن لباس های جذب بدن بسازید. پارچه شیفون برای ایست های شل و افت دار مناسب است. البته فراموش نکنید که پارچه شیفون کاملاً بادوام است، مخصوصاً وقتی که از نخ های مصنوعی ساخته شده باشد.

مراقبت از پارچه شیفون ابریشمی

ممکن است لازم باشد از شیفون ابریشمی مراقبت ویژه ای داشته باشید تا مطمئن شوید که نخ کش یا جمع نمی شود. آنها را مانند پارچه های ظریف و شکننده بشویید و به خوبی از آنها مراقبت کنید. شستن با دست برای این شیفون ها ترجیح داده می شود و سعی کنید پارچه را نچلانید؛ در غیر این صورت پس از شستن مکرر لباس شل و وارفته می شود. مراقبت از شیفون ابریشمی مانند هر لباس ابریشمی دیگری است.

پارچه شیفون کِشی است

به دلیل ساخت پارچه شیفون با استفاده از نخ های پیچ خورده، این ماده دارای خاصیت کشسانی جزئی است، به خصوص در جهت مورب پارچه؛ که این امر برای دوخت و طراحی لباس های خاص از این پارچه بسیار عالی است؛ اما این بدان معنا نیست که می توانید با این پارچه لباس های فیت بدن و چسبان بسازید. شیفون اینقدر هم کشی نیست؛ اما برای درست کردن لباس هایی که برش های مورب دارند، عالی است.

شیفون براق است

پارچه های شیفون معمولا کمی براق و درخشان هستند. این میزان براق بودن به مواد سازنده پارچه بستگی دارد؛ اما در کل می توان شیفون را یک پارچه نسبتا براق در نظر گرفت.

پارچه ابریشمی با الیاف مختلف موجود است

شیفون ابریشمی، شیفون پلی استر و شیفون مصنوعی بیشترین استفاده را در خیاطی و طراحی لباس دارند. قبلاً فقط افراد ثروتمند از پارچه شیفون ابریشمی استفاده می کردند، زیرا این نوع شفیون صد در صد از الیاف ابریشم ساخته می شد؛ اما از آنجایی که از الیاف مصنوعی برای ساخت پارچه رواج پیدا کرد، پارچه شیفون به طور گسترده ای در خیاطی و طراحی لباس به کار گرفته شد.

البته حتی شیفون های ابریشمی هم، بسته به وزن نخ ابریشم مورد استفاده، در کیفیت های مختلفی قابل ارائه هستند.

پارچه شیفون مصنوعی را می‌توان شبیه شیفون ابریشمی ساخت. برای ارزان شدنِ پارچه، روکش ها و پرداخت کاری های روی شیفو های مصنوعی اعمال می شوند تا مانند ابریشم به نظر برسد؛ به این ترتیب، باید بیشتر مراقب باشید تا مبادا کلاه سرتان نرود و این پارچه را به جای شیفون ابریشمی نخرید. بهترین کار این است که در مورد خرید ابریشم تحقیق کنید.

مشکلات برش و دوخت پارچه شیفون

نازک و لغزنده بودن

دشواری در برش و دوخت پارچه شیفون، به دلیل ماهیت نازک و لغزنده بودن این پارچه است. شیفون یک پارچه عالی برای طراحی و دوخت لباس مجلسی، روسری و لباس های ماکسی است و معمولاً به عنوان آستر برای لباس های ابریشمی استفاده می شود. به عنوان پارچه ای که تقاضا و محبوبیت بالایی دارد، واقعاً باید بدانید که چگونه باید با این پارچه سُر و سرسخت مقابله کنید. دوخت شیفون برای بسیاری از خیاط ها و طراحان لباس، یک چالش محسوب می شود.

ترفندهای زیادی برای دوخت پارچه شیفون وجود دارد؛ مثلا، با استفاده از دستمال کاغذی در بین لایه های پارچه شیفون می توان با ماهیت لغزنده و سُر این پارچه ها مقابله کرد. دستمال کاغذ از لیز خوردن یا جا به جایی پارچه جلوگیری می کند.

یا مثلا می توانید شیفون را به جای چند لایه، به صورت تک لایه برش دهید. این کار از جا به جا شدن لایه های پارچه هنگام برش جلوگیری می کند یا در حین بریدن پارچه، آن را روی یک میز بزرگ قرار دهید. این کار هم از جا به جایی و لیز خوردن پارچه شیفون جلوگیری می کند. برای اطمینان مضاعف می توانید پارچه را با چسب زدن در کناره های آن، سر جایش ثابت کنید.

جمع شدن پارچه شیفون

یکی دیگر از مشکلات کار با پارچه شیفون این است که به راحتی روی هم جمع می شود. این امر به دلیل ماهیت نازک این پارچه است. فراموش نکنید که قبل از شروع به دوخت، طول دوخت ها و میزان کشش نخ را تنظیم و تست کنید. برای مقابله با این مشکل می توانید از کوک های کوتاه استفاده کنید. کوک های طولانی باعث جمع شدن پارچه می شود. با دقت بدوزید و هنگام دوخت، پارچه را با دست نگه دارید. بسیاری از افراد ترجیح می دهند از اسپری نشاسته برای تثبیت پارچه استفاده کنند تا دوخت آن آسان شود.

شفافیت در پارچه های شیفون

مشکل بعدی شفافیت این پارچه است. شیفون پارچه ای تقریبا شفاف و بدن نما است. اکثر طراحان لباس از این پارچه به عنوان پارچه های رویی و تزیینی استفاده می کنند؛ بنابراین، شفاف بودنش مورد استقبال قرار می گیرد. اگر از پارچه ابریشمی به عنوان پارچه اصلی استفاده می شود، به آستری مناسب نیاز پیدا خواهید کرد. اگر از آستر استفاده نمی کنید، به یاد داشته باشید که از درزهای فرانسوی در دوخت های داخلی استفاده کنید ؛ به این ترتیب لبه های درز به خوبی در داخل تکمیل و پر می شوند. حتی اگر علاقه ای به درزهای فرانسوی نداشته باشید، هیچ راهی وجود ندارد که بتوانید لبه های پارچه را همان طور که هست رها کنید. لبه های شیفون معمولا به راحتی نخکش و ریزریز می شوند. برای پردازش لبه های پارچه و دوخت آنها می توانید از یک دوخت ابری استفاده کنید.

ظرافت در پارچه شیفون

مشکل دیگر پارچه شیفون، ماهیت ظریف و نازک آن است. در هر بار دوخت لباس شیفون، باید از سوزن نو و تیز استفاده کنید. این کار از آسیب رساندن به پارچه شیفون توسط سوزن جلوگیری می کند. هنگام دوخت، هرگز پارچه را نکشید یا حرکت ندهید. بیشتر چرخ خیاطی ها خودشان پارچه را جا به جا می کنند و اصلاً مجبور نیستید خودتان پارچه را بکشید، اگرچه مردم همیشه این کار را انجام می دهند! وقتی پارچه ابریشمی را می کشید، به دلیل ماهیت نازک آن، درزها شروع به پاره شدن می کنند.

اگر پارچه شیفون تک رنگ دارید، جای گیره ها و رد سنجاق و غیره بر روی این طرح پارچه بیشتر از پارچه های طرح دار خودش را نشان می دهد؛ بنابراین در این موارد با احتیاط از سنجاق ها استفاده کنید. در واقع از سنجاق های بسیار تیز و نازک استفاده کنید و سنجاق ها را روی جای درزها بزنید تا کمتر دید داشته باشند. از سوزن های دسته بزرگ و ضخیم برای کوک زدن استفاده نکنید. برای سجاف کردن لباس های طراحی شده با این نوع پارچه هم بهتر است از سجاف ریز یا سجاف رول شده استفاده کنید.
هنگام کار با شیفون، از گرما و حرارت با احتیاط فراوان استفاده کنید؛ بله، گاهی اوقات لازم می شود که درزها را با اتو مرتب کنید و این کار به پارچه حرارت می دهد. اما شیفون پلی استر در شرایط حرارتی نامناسب ذوب می شود و به اتوی شما می چسبد، پس خیلی مراقب باشید!

سخن آخر

هر پارچه، شیوۀ رفتاری منحصر به خودش را دارد، چراکه بافت و جنس هر کدام با هم متفاوت است و واکنش های متفاوتی در مقابل ابزار طراحی، خیاطی و شست و شو از خود نشان می دهند. شناخت پارچه ها، کاربرد و طرز نگهداری شان، به هر طراح، خیاط یا دوزندۀ غیر حرفه ای این امکان را می دهد که بهترین بهرۀ ممکن را از آن ببرند و در هزینه های خود به میزان زیادی صرفه جویی کنند. در این مقاله از آموزشگاه طراحی لباس تصویرگران پویااندیش، نکات بسیار مهمی در مورد پارچۀ شیفون برای شما عزیزان گفتیم.